مشخصات گیـاهشناسی
خرمالو گیـاهی از خانواده Ebenaceae مـی باشد.
خرمالو بومـی کشورهای ژاپن و چین مـی باشد و بطور کلی از شرق آسیـا منشاء گرفته هست و سابقه کشت این محصول درون کشور چین و ژاپن گزارش شده است.
جنس خرمالو «Diospyros» مـی باشد کـه در این جنس سه گونـه گزارش شده است:
1- خرمالوی ایتالیـایی «D. کشت بذر خرمالو lotus»: کشت بذر خرمالو مـیوه این خرمالو بـه اندازه یک گیلاس و رنگ آن بعد از رسیدن زرد مـی شود. کشت بذر خرمالو طعم مـیوه بعد از رسیدن ترش است.
2- خرمالوی ویرژینیـا «D. virginia»: برگهای آن براق و کشیده است. درون ایران این گونـه بـه خرمندی معروف هست که بیشتر به منظور پیوند خرمالوی معمولی بـه عنوان پایـه کاربرد دارد و مـیوه آن بـه اندازه آلو بوده و بخاطر داشتن تانن زیـاد، کشت بذر خرمالو قابل خوردن نیست.
3- خرمالوی معمولی «D. kaki»: مـیوه آن متوسط که تا درشت و به رنگ قرمز مـی باشد. منابع، منشاء این گیـاه را از ژاپن گزارش کرده اند.
خرمالو گیـاهی هست دو پایـه، یعنی گل نر و ماده از یکدیگر جدا روی دو پایـه قرار دارد. گلهای دو روی درختان دیده مـی شود. اکثر خرمالوهایی کـه در ایران کشت مـیشوند از نوع دوم کـه دارای گلهای دو هستند، مـی باشند. گلهای نر بیشتر بصورت 2 که تا 3 تایی روی گیـاه ظاهر مـی شوند و کوچکتر از گلهای ماده مـی باشند. گلها همـیشـه روی شاخه های یکساله ظاهر مـی شوند و گاهی مـیوه روی شاخه های سال جاری تشکیل مـی شوند کـه این نکته درون زمان هرس درختان خرمالو حتما مورد توجه قرار گیرد.
آب و هوا
مناسب ترین آب و هوا به منظور پرورش درخت خرمالو، آب و هوای نیمـه گرمسیری است. بطور کلی خرمالو جزو مـیوه های نیمـه گرمسیری محسوب مـی شود ولی درون نواحی سرد معتدل نیز مـی توان این گیـاه را کاشت. بعضی از گونـه های خرمالو دمای ºC 18- را تحمل مـی کنند کـه در ایران درون کلیـه نقاط بـه غیر از نواحی خیلی سرد و کوهستانی قابل کشت و پرورش مـی باشد.
خرمالو بـه مـیزان آب متوسط نیـاز دارد. فقط درون تابستان درختانی کـه در منازل کشت مـی شوند بـه علت شدت گرما و قرار گرفتن درون محیط سنگ و آجر و موزائیک کـه خود عامل تولید گرما و گرم شدن محیط درون تابستان مـی باشد، نیـاز بـه آب بیشتری دارند. درون طول تابستان بـه هنگام عصر کـه خورشید شدت تابش کمتری دارد با پاشیدن 2 که تا 3 مرتبه آب اطراف خرمالو محیط خنک گشته، که تا در شب درخت خرمالو درون محیطی مساعد بـه ذخیره سازی آب جهت روز بعد اقدام کند. بطور کلی این گیـاه درون تابستان بـه هفته ای دو مرتبه آبیـاری کامل نیـاز دارد.
خاک مناسب جهت استفاده به منظور درخت خرمالو
خاک مناسب درخت خرمالو حتما سبک و قابل نفوذ بـه آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک به منظور این درخت، خاکهای مرطوب و خنک هست که اصولاً باغات قدیمـی کـه خاکهای حاصلخیز تری دارند بهتر جواب مـی دهند، بـه همـین دلیل بهتر هست افرادی کـه مـی خواهند اقدام بـه کشت این گیـاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمـی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت درون بعضی از منازل همـین مـی باشد، چون بعضی از افراد به منظور باغچه منازل از خاک مراتع کـه برای کاشت و پرورش این گیـاه مناسب نیست، استفاده مـی کنند.
درخت خرمالو نیـاز بـه کودهای دامـی فراوان دارد. اما بـه این نکته نیز حتما توجه داشت کـه از کودهای پوسیده دامـی استفاده گردد و نـه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین داخل منازل بـه دلیل اینکه حجم خاک باغچه کم هست و محیط رشد ریشـه محدود مـی باشد، بهتر هست جهت تغذیـه درختان خرمالو از کودهای نیمـه آلی بـه نام ورز استفاده گردد (در نجف آباد این نوع کود درون عصاریـها تهیـه مـی شود) کـه در اسفند ماه بعد از رفع سرمای زمستان بـه ازای هر درخت خرمالو 4 که تا 5 کیلوگرم ورز درون سطح باغچه پخش کرده و عمل شخم زنی انجام مـی گیرد. درون حین عمل شخم زنی بـه این نکته توجه گردد کـه حتماً زمان آن درون اسفند ماه باشد. با توجه بـه این نکته کـه درختان خرمالو بـه شخم عمـیق نیـاز ندارد، چون اگر ریشـه ها آسیب ببینند بـه سختی و دیر ترمـیم مـی گردند.
پس پرورش دهندگان حتما به دو نکته اهمـیت خاص دهند:
1- استفاده از کودهای پوسیده دامـی
2- شخم حتما سطحی باشد
که این دو مورد از عوامل موفقیت درون پرورش این گیـاه مـی باشد.
خاک باغچه
جهت پرورش درخت خرمالو حتماً حتما عمل زهکشی بـه خوبی انجام شود. درون زمانی کـه آبیـاری باغچه صورت مـی گیرد حدوداً 30 که تا 40 دقیقه بعد حتما اب بخوبی درون خاک نفوذ کرده باشد. چنانچه بیش از این زمان آب درون باغچه بماند، عمل زهکشی نامطلوب بوده و باید خاک اصلاح گردد وگرنـه بـه مرور زمان درخت خرمالو بر اثر عدم زهکشی مناسب آسیب دیده و با ریزش برگ یـا مـیوه و یـا خشک شدن همراه مـی شود. بـه هر حال خاک زمـین پرورش درخت خرمالو حتما دارای بافت متوسط و حاصلخیز باشد و عمل زهکشی را بخوبی انجام دهد.
ازدیـاد
درخت خرمالو از طریق تکثیر غیر کمتر کشت مـی گردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته مـی شوند. خرمندی همان خرمالوی ریز هست که مـیوه آن قابل خوردن نمـی باشد و در نجف آباد بـه خرمالوی نرک معروف مـی باشد. بعد از رسیدن، مـیوه را جمع آوری کرده و بذر آنـها را گرفته و جهت کاشت آماده مـی کنند. درون آذماه یـا دی ماه بذر بصورت پُر (فشرده) کشت مـی گردد کـه پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانـه زده و از خاک خارج مـی شود.
در سال اول نـهال رشد کرده و در سال دوم درون فصل خزان یـا اسفند ماه نـهال با فاصله مناسب درون خزانـه دوم کشت مـی گردد. درون سال سوم، نـهال درون فصل بهار حدوداً 15 که تا 25 فروردین ماه بر روی نـهال عمل پیوند شکمـی انجام مـی گیرد و پیوندکها درون سال سوم رشد کرده و در پایـان سال سوم درون فصل خزان یـا اسفند ماه قابل انتقال بـه زمـین اصلی مـی باشند کـه پرورش دهندگان بهتر هست نـهال پیوندی را از مکانـهای مطمئن تهیـه فرمایند، چون تولید نـهال پیوندی تقریباً مشکل مـی باشد و یکی از دلایل قیمت بالای نـهال پیوندی خرمالو همـین مورد است.
در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند:
1- زمان کاشت خرمالوندی حدود 15 اسفند ماه مـی باشد و چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود احتمال بروز سرمازدگی نـهال زیـاد است، چون بـه عمل جابجایی حساس مـی باشد.
2- نـهال پیوندی درون موقع کاشت حتماً که تا همان محلی کـه در خزانـه زیر خاک بوده درون محل کاشت درون زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمـیت این هست که: عمـیق کاشتن نـهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است.
3- درون زمان کاشت، از هرگونـه کود حیوانی و کودهای شیمـیایی خودداری شود و عمل تقویت را از سال دوم حتما شروع کرد کـه بهتر هست از همان ورز استفاده شود.
4- بعد از کاشت، عمل آبیـاری یک نوبت انجام شود و تا نـهال خرمالو جوانـه نزده است، آبیـاری دوم صورت نگیرد.
5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرم دهی حتما طی دو که تا سه سال انجام گیرد.
بعد از کاشت نـهال خرمالو درون محل اصلی، بعد از سال دوم عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. درون سالهای بعدی حتما به این نکته توجه کرد کـه مـیوده خرمالو روی شاخه های یکساله مـی باشد یعنی درون فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل کـه محل تولید مـیوه هست نبایستی حذف شود.
درخت خرمالو درون فصل بهار بـه آب کمتری نیـاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیـاز بـه آب بیشتری دارد.
بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده درون فصل بهار شکایت دارند. دلیل آنرا جستجو مـی کنند و دنبال علت مـی گردند کـه علت آن آفات یـا بیماری نمـی باشد، بلکه چون درخت خرمالو بـه مـیزان زیـادی گل تولید مـی کند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گلها تبدیل بـه مـیوه مـی شود. بعد از تشکیل مـیوه چون درخت توان نگهداری و تغذیـه تمامـی مـیوه ها را ندارد و چنانچه درخت خوب تغذیـه و تقویت نشده باشد چیزی درون حدود 50% مـیوه کـه حالت فندقی شده ریزش دارد و اگر درخت خوب تغذیـه و تقویت شده باشد مـیزان ریزش مـیوه ها درون فصل بهار کمتر است. بـه هر حال درخت خرمالو آن مقدار مـیوه را کـه مـی تواند تغذیـه کند، نگه مـی دارد و اضافی آن ریزش دارد.
رسیدن مـیوه خرمالو
مـیوه خرمالو زمانی کـه رنگ گرفته و قرمز شد، هنوز نرسیده هست و مـیوه نارس آن حاوی مقدار زیـادی تانن است. بهتر هست که مـیوه روی درخت بماند که تا عمل رسیدن اتفاق بیفتد ولی چنانچه شرایط مساعد نباشد و سرما و یخبندان درون فصل پاییز زودتر شروع شود مـیوه را نیمـه نارس برداشت کرده و عمل رسیدن مـیوه درون انبار صورت مـی گیرد.
نوع وحشی و جنگلی خرمالو کـه به نام خرمندی (فرمنی درون گویش مازنی )که بـه عنوان پایـه برا خرمالو محسوب مـیشود.
[کاشت خرمالو - سبز نیوز کشت بذر خرمالو]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 09 Sep 2018 04:24:00 +0000